kurs jezyka japonskiego

kurs jezyka japonskiego
lekcja 1

Lekcje poprzedzi krótki wstęp o rōmaji:

Rōmaji (co czyta się 'roomadzi'), ローマジ, to zapis słów języka japońskiego TYLKO przy pomocy alfabetu łacińskiego. Metod transkrypcji na roomaji jest parę. W lekcjach będę używać transkrypcji Hepburna, która jest najczęściej spotykaną, lub (ale to będę zaznaczać każdorazowo) Kunrei-shiki, która jest standartem ISO. Zainteresowanych szczegółami zapraszam do osobnego artykułu o metodach transkrypcji roomaji.

Lekcja pierwsza wprowadzi nas w magiczny świat zapisu kana. W języku japońskim występują dwa sylabariusze (kana) i kanji (więcej o kanji: lekcja 2).
HIRAGANA, używana na co dzień, przy jej pomocy zapisuje się rdzenne nazwy japońskie, japońskie imiona, ogólnie: wyrazy pochodzenia japońskiego.




KATAKANA, używana jako wyróżnik tekstu do słów japońskich, do zapisywania słów z obcych języków (imion, nazw krajów, wyrazów obcego pochodzenia), a także do specjalistycznej terminologii.



Jak korzystać z tabel - sprawa jest bardzo prosta. W kolumnach widzimy samogłoski, w wierszach - spółgłoski. Znak znajdujący się w wierszu K i w kolumnie A, to KA, w wierszu N i kolumnie O, to NO. Ale, zgodnie z przyjętą transkrypcją, s+i = shi, t+i = chi, t+u = tsu, h+u = fu. Porady dotyczące wymowy umieszczone są na końcu artykułu.
N odkreślone czerwoną linią jest wyjątkiem nad wyjątki! Nie oznacza NA, tylko N, a jeśli znajduje się obok samogłoski, to zamieniając tekst na roomaji oddzielamy N apostrofem! Nie wolno o tym zapomnieć! To jedyna samodzielna spółgłoska w języku japońskim.

W tabelach umieszczone zostały części kany pisanej maszynowo/komputerowo, a nie ręcznie. Ręczny zapis różni się lekko od komputerowego, bowiem oszczędza tusz czy wkład , ignorując niektóre niepotrzebne kreseczki. Jednakże odczytanie zapisu ręcznego nie stanowi problemu, bowiem różnice są marginalne. Tak samo zapis 'drukowaną' kaną nie jest błędem, więc pominę kurs pisania. Gdybyście kiedyś zechcieli zapisać ręcznie jakiś japoński znak, to reguła brzmi tak: zaczynamy od lewego górnego rogu, kończymy w prawym dolnym.

Jest to jedyne miejsce, gdzie umieszczam znaki w formacie jpg. W dalszej części będą one wprowadzane przy pomocy IME - bardzo dobra instrukcja obsługi IME znajduje się pod tym adresem KLIK, inny sposób podany został gdzieś na forum; w przypadku problemów mogę spróbować wam pomóc, simsim6[małpa]wp.pl
Każdy sylabariusz ma 46 znaków. Ale to nie wszystkie możliwe do zapisania fonemy.

Hiragana

Każda ze spółgłosek z szeregu k, s, t i h poddaje się udźwięcznieniu, czyli spółgłoski mogą odmieniać się w następujące warianty: k-g, s-z, t-d, h-b, tworząc sylaby takie jak ga, gi, gu, ge go| za, ji, zu, ze, zo| da, ji, zu, de, do| ba, bi, bu, be, bo|
Otrzymujemy je poprzez dodanie dwóch małych kreseczek w prawym górnym rogu znaku ( tak zwanego "dakuten").　Przykład (ga,gi,gu,ge,go) がぎ ぐ げ ご
Z sylabami szeregu h jest ciekawiej, bowiem mają jeszcze jedno przeobrażenie, dokładniej w spółgłoski p: pa, pi, pu, pe, po. Otrzymujemy je poprzez dodanie małego kółeczka ("handakuten") - ぱ ぴ ぷ ぺぽ
Jak pewnie zauważyliście transkrypcje powtarzają się w sylabach szeregu s i t - poza nielicznymi wyjątkami chodzi zawsze o sylaby z szeregu 's'.

Wiele słów japońskich zawiera podwojone spółgłoski (sekken - mydło). Podwójną samogłoskę zapisuje się sylabą tsu w obniżonej pozycji. (sekken [mydło], hiragana せっけん, kanji: 石鹸)
Wszystkie sylaby mogą mieć przedłużoną samogłoskę i wymawiane 2 razy dłużej. Np. kaa かあ (ka+a). Ale: ō to już problem, bowiem o przedłuża się (samogłoska z kreseczką oznacza przedłużenie) zazwyczaj przez u (czyli ō to ou [poza nielicznymi wyjątkami]). Metoda uniknięcia konfuzji czy ō to oo, czy ou - nie używać ō tylko pisać oo lub ou .

Ostatnią zasadą hiragany jest metoda tworzenia sylab jotowatych. (zakończonych na ya, yu, yo), czyli hya, sha, cha, itd.
Jak to uzyskać? Weź sylabę z rzędu I (ki, shi, chi, hi, gi itd.) i dostaw ya, yu, bądź yo w obniżonej pozycji. Kya きゃ (Ki + obniżone ya). [Shi i chi tworzą odpowiednio sylaby sha, shu, sho, cha, chu, cho]

Problem samodzielnego N. Jeśli występuje samodzielne N to w zapisie łacińskim dodaje się apostrof, np. kin'en (ki+n+e+n = zakaz palenia papierosów). Jakby go nie było to wyraz ten pisany byłby kinen (ki+ne+n = pamiątka) W zapisie japońskim (kana) tego, rzecz jasna, pomylić się nie da.
Katakana

Katakana zachowuje wszystkie zasady hiragany, lekko niektóre modyfikując, oraz wprowadza swoje zasady i zależności.
Mimo że ma te same podstawowe głoski co hiragana to jednak powiększa zasób możliwych do zapisania fonemów (dlatego, że jest używana do zapisu słów nie-japońskich.)
W japońskim nie ma sylab szeregu v, ani sylab ti, tu, fa, fe itp. i możemy tylko zestawiać ze sobą podobne brzmienia, lub zastępować je innymi.

Szereg v uzyskujemy poprzez u + nigori + samogłoska w obniżonej pozycji - VI ヴぃ, ale VU to już samo U z nigoriヴ.
WI -　ウィ, FA　ファ (FU + A w obniżonej pozycji).　Chcąc zapisać TI - チィ, TE - チェ　, LA - ァ (samogłoska w obniżonej pozycji)
Przedłużenie głoski (np. tee) zapisuje się poziomą kreską - テー (tee)

Wymowa
- ei wymawiamy [ee] (np. sensei wymawiamy [sensee])
- n przed b lub p wymawiamy [m] (np. konbanwa wymawiamy [kombanwa])
- samodzielne n jest ogólnie bardziej nosowym fonemem niż n szeregu samogłoskowego (na, nu, ni, ne, no).
- shi wymawiamy [si], jak w wyrazie siła
- chi [ci] - jak w wyrazie cisza
- tsu [cu]
- ya, yu, yo [ja, ju, jo]
- ji, ja, ju, jo (czyli ji + ya, yu lub yo w obniżonej pozycji) jako [dzi, dźa] itd.
- wa, wo [ła, ło]
- za, zu, ze, zo [dza, dzu] itd.
- jeśli wyraz kończy się na su, sylabę su wymawia się jako s (desu -wymowa [des])
- u pomiędzy niektórymi (bezdźwięcznymi) głoskami nie jest wymawiane - kuso czyta się [kso], basutei (przystanek autobusowy) [bastee]
- podwojone spółgłoski tte, kke, itp. (czyli takie, przed którymi stoi tsu w obniżonej pozycji) wymawia się nie [tte], ale [chwila przerwy]+[te].
- vi - [wi], wi - [łi]. Bierze się to stąd, że metoda transkrypcji przybliża zapis roomaji do fonetyki angielskiej.



Dodano: R jest pozbawione drżenia charakterystyczne dla polskiego r. Należy je wymawiać tak - ułożyć język jak przy polskim r, ale staramy się mówić l (podziękowania za tę bardzo zgrabnie napisaną charakterystykę wymowy dla spidi). Dodam jeszcze, że japoński fonem 'r' może przybierać wersje skrajne - 'l' lub wyraźnie, "warczące" 'r'.
W japońskim nie da się zapisać fonemu który brzmi idealnie jak polskie 'sz' (jak w np. 'Szymon'), chcąc dokonać transkrypcji imion na katakanę wybieramy wtedy najczęściej 'shi' (lub pochodne: sha, shu, sho)

lekcja 2

Zacznijmy od instrukcji "Co zrobić by pisać po japońsku na komputerze”.
1. Panel sterowania -> Opcje regionalne i językowe -> zakładka "Języki” -> Zainstaluj pliki dla języków wschodnioazjatyckich. Wymaga płyty instalacyjnej Windows.
Powyższa opcja sprawi, że Windows zacznie obsługiwać japońskie czcionki, czyli WY zaczniecie je wiedzieć w m.in. przeglądarkach internetowych i w tym kursie.　
町 <-jeśli tutaj widzisz a)znak zapytania b)pusty kwadracik, to znaczy, że musisz (patrz 1)
2. Panel sterowania ->Opcje regionalne i językowe -> zakładka "Języki” -> Szczegóły -> Zainstalowane Usługi -> Dodaj -> Wybierz "Japoński” oraz kliknij na układ klawiatury i wybierz Microsoft IME.
Powyższa opcja sprawi, że w Windowsie będziecie mogli pisać przy pomocy hiragany, katakany i kanji. Jak to zrobić? Po zainstalowaniu IME spójrzcie w prawy dolny róg ekranu, na lewo od zegarka. Normalnie macie tam taką niebieską ikonkę z napisem PL. Wybierzcie jakieś miejsce, gdzie można pisać (np. Word, lub komentarze do lekcji). Kliknijcie na nie. Kliknijcie lewym na ikonkę z napisem PL, wybierzcie "Japoński". Teraz obok ikonki JP na niebieskim tle macie nowe ikonki (od dwóch do czterech). Kliknijcie lewym na ikonkę z dużym A i wybierzcie opcję np. Hiragana. Teraz, jeśli zaczniecie wpisywać sylaby, IME zamieni je na hiraganę. Np., po wpisaniu "shi", pokaże się: "し".
Inny poradnik (z obrazkami) – patrz "Lekcja nr. 1"

Przejdźmy więc do lekcji właściwej. Jako przystawka – kanji, danie główne: zdania A-wa B-desu (czasami określane też jako 1-wa 2-desu),
a na deser parę ćwiczeń.

Kanji

Język japoński ma 3 systemy pisma, które się wzajemnie przenikają. Na jednej stronie gazety, książki a nawet w jednym zdaniu możemy spotkać wszystkie trzy: hiraganę, katakanę i kanji.
W pierwszych wiekach naszej ery (ok. IV), kiedy na kulturę Japonii działała kultura Chin, Japończycy przejęli od Chińczyków znaki-ideogramy czyli kanji. Każdy niósł jakąś treść: określał rzeczowniki, czasowniki, przymiotniki itp. Język japoński nie miał wtedy własnego pisma, więc do zapisu używano znaków chińskich, ale zgodnie z brzmieniem, nie zaś ze znaczeniem. Tekst zapisany w ten sposób był trudny w odbiorze. Aby dopasować odpowiednie sylaby mieszkańcy Japonii często wybierali znaki zupełnie nie związane z treścią przekazu, co utrudniało ich zrozumienie. Aby udoskonalić system pisma mieszkańcu Kraju Kwitnącej Wiśni zrezygnowali z chińskiego brzmienia i zastąpili je czytaniem japońskim (ale zachowali znaczenie znaków). Na szczęście obydwie formy były trudne i niedoskonałe, no i ciężkie w nauce i stosowaniu. Japończycy stworzyli więc na ich podstawie prostsze znaki, odzwierciedlające dźwięk, nie zaś idee. Tak powstały dwa sylabariusze kana: hiragana i katakana. Hiragana jest zbiorem znaków będących skróceniem bądź uproszczeniem kanji, a katakana to elementy (fragmenty) znaków kanji. Co pewien czas Japończycy podejmowali próbę ograniczenia kanji i ich czytań.
W 1946 roku liczbę kanji ograniczono do 1945 (jouyou kanji), i tyle tylko może pojawić się w prasie, książkach, podręcznikach, itd., oczywiście za wyjątkiem specjalistycznych ksiąg z np. zakresu japonistyki Jeśli zostanie użyty inny znak to musi pojawić się też jego czytanie w postaci furigany - pomniejszonych znaków hiragany lub katakany stojących nad znakiem kanji (lub po prawej, jeśli tekst jest pionowy. Japończyk ze średnim wykształceniem musi znać te 1945 znaków. Kanji, które poznawane jest jako jedno z pierwszych - 田 – ta – pole ryżu – zazwyczaj jednak chcąc zapisać 'pole ryżu' używa się - 田圃 - tanbo

Wyróżnia się dwa czytania znaków:
- on-yomi, zapisywane katakaną (czytanie pochodzenia chińskiego.)
- kun-yomi, zapisywane hiraganą (czytanie pochodzenia japońskiego.)
Znaki często mają po kilka czytań on i kun.
Bywają także znaki których czytanie jest inne niż podstawowych elementów:
 - ashita 明日(jutro)
 - inaka 田舎(wieś)
Zdarzają się także homonimy:
 - kouka:
高価(wysoka cena)
工科(inżynieria)
校歌(hymn szkolny)
公課(opłaty)
黄花(chryzantema)
(to nie są wszystkie homonimy grupy "kouka". Wszystkich nie znam, wszystkie znają autorzy słowników i profesorowie na uniwersytetach )
Są też znaki całkowicie japońskie, które nie mają czytania on. Znaki takie zwie się kokuji. Podstawowym przykładem jest dekoboko 凸凹 (wyboje).
A-wa B-desu

Kolejny krok - zdania A-wa B-desu. Są to najprostsze zdania orzecznikowe.
Uwaga! Partykułę "ha" czytamy i zapisujemyw roomaji wyjątkowo jako "wa". Nie należy ich mylić.
Partykuła ka dodawana na końcu zdania zmienia je w pytanie. 'Ja arimasen', umieszczane zamiast 'desu' zmienia zdanie w przeczenie, 'ja arimasen-ka' daje nam zdanie pytająco-przeczące.
Każdy wyraz zapisuję osobno. Normalnie się tak nie robi, pisze się je bez spacji, ale tak łatwiej na początku się uczyć. 人 = jin, jest to kanji, które pisane po nazwie kraju zmienia ją w narodowość. Poorando - Polska, Poorandojin - Polak. Dość wcześnie wprowadziłem to kanji - i zacząłem go używać - ale systematyczne poznawanie kanji to podstawa.

あなたは　ポーランド人　です　か? Anata-wa Poorandojin desu-ka? Czy ty jesteś Polakiem?
はい、わたしは　ポーランド人　です。Hai, watashi-wa Poorandojin desu. Tak, jestem Polakiem.
かれは　ポーランド人　じゃ　ありません。Kare-wa Poorandojin ja arimasen. On nie jest Polakiem.
あなたがたも　ポーランド人　です　か? Anatagata-mo Poorandojin desu-ka? Czy wy też jesteście Polakami?

Partykuła mo stoi po podmiocie zamiast wa. Znaczy ona też. Przerabiamy ją tutaj, bo jej wewnętrzne piękno mnie ośmiela

かのじょたちは　ポーランド人　じゃ　ありません　か? Kanojotachi-wa Poorandojin ja arimasen-ka? Czy one nie są Polkami?
かのじょたちも　ポーランド人　じゃ　ありません　か? Kanojotachi-mo Poorandojin ja arimasen-ka? Czy one też nie są Polkami?

Dość suchej teorii, czas na praktykę. Odpowiedzi w kluczu.
Zapisz hiraganą:
1. On nie jest Japończykiem
2. My jesteśmy obcokrajowcami
3. Ja jestem Suzu
4. On jest dzieckiem.
5. Oni nie są nauczycielami.
6. Ty jesteś pracownikiem
7. Ona też nie jest uczennicą

Słowniczek:
Japończyk - Nihonjin
dziecko - kodomo
Suzu - Suzu
nauczyciel - sensei
obcokrajowiec - gaikokujin
Pracownik - kaishain
Uczennica - seito

Ważne: rzeczowniki japońskie są nieokreślone co do rodzaju i liczby. Czyli seito może znaczyć uczeń, uczennica, uczniowie, uczennice, w zależności od kontekstu zdania.

Watashi - ja
Anata - ty
Kare - on
Kanojo - ona
Watashitachi - my
Anatatachi - wy (do dzieci, lub członków rodziny)
Anatagata - wy (do wszystkich)
Karera - oni
Kanojotachi - one
Inne zaimki osobowe, ograniczone co do użycia (przykłady):
Boku - ja (używane tylko przez mężczyzn, mniej męskie od Ore)
Atashi - ja (używane tylko przez kobiety, tylko w formie mówionej)
Watakushi - Ja (bardzo oficjalne)
Ore - ja (używane przez mężczyzn)
Kimi – ty - kolokwializm używany przez mężczyzn jak i kobiety (w internecie często spotyka się wersję, że tylko przez mężczyzn, co prawdą nie jest).
Dawno temu używano go zwracając się do władcy - tak samo jak kiedyś polski wyraz 'kobieta' był straszliwie obraźliwy.
Kisama - ty (dość niegrzeczne)
Temee - ty (bardziej niegrzeczne od kisama, najczęściej używa się odnośnie osobników płci męskiej)
Omae – ty (kiedyś grzecznościowe, teraz raczej używane do osób o takiej samej lub niższej pozycji społecznej, użyte wespół z archaicznym językiem może [ale nie musi] zostać odebrane jako grzecznościowe)
Nie poleca się używania czterech ostatnich 'ty' początkującym bo bardzo łatwo popełnić gafę.

lekcja 3

Witajcie w trzeciej już lekcji języka japońskiego. Dziś zajmiemy się liczebnikami.

Liczebniki główne:

1 ichi　一
2 ni　二
3 san　三
4 shi (yon)　四
5 go　五
6 roku　六
7 shichi (nana)　七
8 hachi　八
9 ku (kyuu)　九
10 juu　十

Dalej zestawia się to tak:
11 juuichi (10_1)　十一
12 juuni (10_2)　十二
14 juuyon (10_4)　十四
17 juushichi (juunana)　十七
20 nijuu (2_10)　二十
21 nijuuichi (2_10_1)　二十一
i tak dalej aż do 99. W złożonych liczebnikach (a także w datach, godzinach) często występuje oboczna forma (ta w nawiasie).
44 yonjuuyon　四十四
Wyżej:
100 hyaku　百
1000 sen　千
10.000 ichiman　一万
Man to jednostka kulturowo nam obca. Określa 10.000.
100.000 juuman (dziesięć dziesięciotysiąców)　十万
Milion - hyakuman　百万
10.000.000 issenman　一千万
100.000.000 - ichioku　一億
Oku to kolejny liczebnik obcy nam kulturowo.
Przykładowo:
- ichimansanhyakunijuugo - 10.325　一万三百二十五
- sen'ichi - 1001　千一
- ichiokuissenmanhyakumanjuumansenhyakujuuichi - 111.111.111　一億一千万百万十万千百十一
- nanajuuhachi - 78　七十八
- 8005 - hachisengo　八千五
Proste? Proste "Za proste, by było kompletne..." <- jak zwykł mawiać mój nauczyciel uśmiechając się perfidnie.

Tradycyjne główne liczebniki japońskie:
1 hitotsu　一つ (jak normalny +tsu. Tak samo się pisze pozostałe.)
2 futatsu
3 mittsu
4 yottsu
5 itsutsu
6 muttsu
7 nanatsu
8 yattsu
9 kokonotsu
10 too　十 (wyjątek)
Tradycyjne liczebniki główne występują tylko w przedziale 1-10. Chcąc napisać 11 użyjemy juuichi.

Liczebniki porządkowe.
Podstawową metodą jest dodawanie sufiksu banme 番目.
Pierwszy - ichibanme　一番目 (i tak dalej...)
Drugi - nibanme
Czwarty - yonbanme
Siódmy - nanabamne
Dziewiąty - kyuubanme
Dwunasty - juunibanme
Proste? Proste Za proste, by było kompletne...
Liczebniki porządkowe można stworzyć też przy pomocy tradycyjnych liczebników (ale tylko w przedziale 1-9!).
Wyglądają one wtedy tak:
Pierwszy - hitotsume 一つめ
Czwarty - yottsume
Siódmy - nanatsume
Zauważyliście zasadę? Bierzemy w lewą rękę tradycyjny liczebnik główny z przedziału 1-9, w prawą przyrostek me i siłą doprowadzamy je do kontaktu.

A teraz uwaga: to nie wszystko. Do sprawnego operowania językiem potrzeba jeszcze trochę zwiększyć zasób wiedzy. Mianowicie: większość przedmiotów, zwierząt, czy nawet pojęć, Japończycy segregują (ze względu na niektóre specyficzne cechy) i dodają określający te cechy klasyfikator. Teoria brzmi może skomplikowanie, ale w praktyce jest łatwiej. Na tym etapie nauki nie będziemy poznawać wszystkich, wystarczą nam te najbardziej podstawowe/najczęściej używane.
nin - ludzie 人
fun - minuty 分
ji - godziny 時
nen - lata 年
sai - wiek ludzi i zwierząt 歳
Powyższe będziemy stosować w lekcji czwartej, odczytując czas.
hon - przedmioty podłużne (patyk, ołówek, drzewo, słup)
ko - małe i stosunkowo twarde, takie jak jabłko czy kamyk.
hiki - małe zwierzęte - kot, pies
tou - zwierzaczki duże - słoń, krowa
mai - płaskie przedmioty - talerz, kartka papieru
satsu - publikacje
hai - pojemność miseczek, czarek...
dai - maszyny, urządzenia, meble
kai - wielokrotność - raz, dwa razy, trzy razy, cztery razy itd., oraz piętra budynków
Klasyfikowanie jest trudne - często nawet Japończycy mają z tym problemy - i w takich sytuacjach ratują się używaniem tradycyjnych liczebników głównych - hitotsu, futatsu, itd.
jedno jabłko - ringo ikko
dwie osoby futari
czterdzieści cztery osoby - yonjuuyonin
trzy koty - neko sanbiki (oboczność od hiki)

Oboczne formy klasyfikatorów (połączonych z liczebnikami) wymienionych w lekcji, a których będziemy potrzebować:
Hon:
1 ippon
3 sanbon
6 roppon
8 happon
10 juppon
Ile? Nanbon? <-używane w pytaniach, typu 'ile chcesz ołówków'. Szerzej o tym w kolejnych lekcjach.

Nin:
1 hitori
2 futari
4 yonin

Kai:
1 ikkai
3 sangai (trzecie piętro), sankai (trzy razy)
6 rokkai
8 hakkai
10 jukkai
Ile? Nangai? (które piętro?), nankai (ile razy?)

Sai:
1 issai
8 hassai
10 jussai
Przykładowo: 11 lat - juuissai, a 15 lat - juugosai.

Fun:
1 ippun
3 sanpun
4 yonpun
6 roppun
8 happun
10 juppun
Ile? Nanpun?

Do dalszych lekcji musicie opanować perfekcyjnie liczebniki główne (chodzi mi o zapis kanji) oraz klasyfikatory nin, sen, ji, fun, nen.

Ćwiczenia. Odpowiedzi w kluczu.
Zapisz przy pomocy kanji:
1002, 458, 222.665, 997.895.645, 903.455, 29, 444.444.444
Zapisz cyframi 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9:
ichimanjuugo, yonjuunana, sanhyakukyuu, senhyakukyuu, sensanhyakukyuu.
Przetłumacz na japoński:
Dwieściedwudziestyczwarty, siedemsetsiedemdziesiątypiąty, tysiącstoczterdziestypierwszy.
Zapisz w roomaji (ćwiczenie na znajomość hiragany):
みぶんいいぶんどくせんもうらひざまずくおくせんまんにんぱらめえたあはちからかどるまんけんえらそうにふぃいどばっく

Edit:
零 - rei - zero - abstrakcyjne pojęcie zera
〇 - maru - pseudo-kanji, używane jak cyfra '0' w niektórych aplikacjach - 　六 〇 to 60. Taki dziwoląg językowy, szczerze mówiąc ^^
ゼロ - zero - pochodzące z angielskiego. Z tego co kojarzę to to najpopularniejszy zapis.

Edit 2:
Dziękuję Hatsu z forum za przypomnienie mi o istnieniu wyjątków (kompletnie o nich zapomniałem).
100 - (poza hyaku) ippyaku
300 - sanbyaku (zasada: jeśli wyraz zaczyna się na 'h' i łączymy go z wyrazem kończącym się na samodzielne 'n' na 99% 'h'->'b', lub rzadziej 'h'->'p')
600 - roppyaku
800 - happyaku
3000 - sanzen
8000 - hassen

lekcja 4 redagowanie

Dzisiaj poznamy dwie rzeczy. Jedną, niezwiązaną zbytnio z gramatyką - IME, i zaimki dzierżawcze.

IME - Input Method Editor. Jest to konsola służąca do wstawiania japońskich znaków, od hiragany, przez katakanę aż do kanji.
Jak go zainstalować? (dla Windowsa Xp. Dla innych jest tak samo, tylko zmieniają się niektóre nazwy) Włóżcie płytę od Windowsa. Panel Sterowania -> opcje regionalne i językowe ->języki -> zainstaluj pliki dla języków wschodnioazjatyckich -> ok.
Wykonać instalację i co tam jeszcze komputer woła.
Krok drugi. Panel Sterowania -> opcje regionalne i językowe -> języki -> szczegóły -> dodaj. W panelu 'język' wybierzcie "japoński", drugi panel sam wam się wypełni. Kliknijcie ok.
Otwórzcie Worda. Teraz, w okolicach zegara (prawy, dolny róg ekranu), w miejscu jak macie napis "PL", czyli w "pasku języka" macie dodatkową opcję. Kliknijcie na to "PL". Wybierzcie "Japoński". Teraz pojawił się wam zamiast znaczka "PL" znaczek "JP". Obok niego jest takie coś, co mi przypomina kulę i pędzel, i literka A. Kliknijcie na tą kulę, sprawdzając czy macie wybrany "Natural Input". Jak macie, to dobrze, jak nie macie, to wybierzcie. Teraz kliknijcie na literkę "A". Pokażą się inne tryby pisania. Wybierzcie "Hiragana". I teraz, jak wpiszecie zapis romaji gdzieś w Wordzie, automatycznie przekonwertuje się on na hiraganę. IME zawiera też coś lepszego. Możliwość szukania znaków poprzez ich rysowanie. (wstaw -> symbol -> Konsola IME)
(pytania, coś nie działa - zapraszam do komentowania)


To jest mój samochód
Zaimki dzierżawcze w języku japońskim tworzy się regularnie poprzez dodanie do zaimków osobowych (ja, ty, on, jakieś imię, profesja, etc.) cząstki -no.

Ｗａｔａｓｈｉ－ｎｏ               mój, moja, moje
わたしの
Ａｎａｔａ－ｎｏ                      twój, twoja, twoje
あなたの
Ａｎａｔａｇａｔａ－ｎｏ        wasz, wasza, wasze
あなたがたの
Ｓｅｎｓｅｉ－ｎｏ                   nauczyciela, nauczycielki, nauczycieli
せんせいの
Ｋａｒｅ－ｎｏ                          jego
かれの
Ｋａｎｏｊｏ－ｎｏ                   jej
かのじょの
Ｋａｒｅｒａ－ｎｏ                   ich (męskich)
かれらの
Ｋａｎｏｊｏｔａｃｈｉ－ｎｏ  ich (żeńskich)
かのじょたちの


Przykładowe zdania:

Kore-wa watashi-no kuruma desu.    To (przy mnie) jest mój samochód.
これは　わたしの　くるま　です。
Sore-wa anata-no kagi desu-ka?      Czy to (przy tobie) jest twój klucz?
それは　あなたの　かぎ　ですか。
Sore-wa Toshi-san-no kimono desu-ka? - Czy to (przy, na tobie) to jest twoje kimono? (pytanie skierowane do pana/pani Toshi, jak i do kogoś kto ma na sobie kimono pani/pana Toshi)
それは　としさんの　きもの　ですか。
Kore-wa Tarou-kun-no boushi ja arimasen-ka? - Czy to (przy mnie) nie jest czapka Tarou?
これは　たろうくんの　ぼうし　じゃありませんか。

Cząstkę -no można dodawać też do funkcji, profesji, etc.
Sensei-no hon - książka nauczyciela/nauczycielki/nauczycieli
せんせいの　ほん
Gakusei-no seikatsu - życie studentów/studenta/studentki
がくせいの　せいかつ

Pamiętajcie że do osoby o wyższym stanowisku społecznym nie mówi się w Japonii per 'ty'. I tak:

Czy to jest Pana (nauczyciela, ale równie dobrze mogłaby tak się spytać pielęgniarka lekarza) gazeta?
これは　せんせいの　しんぶん　ですか。

Partykułę dzierżawczą stosuje się też w przypadku rzeczowników nieżywotnych.

Tsukue-no ashi - noga stołu
つくえの　あし
uchi-no mado - okno domu
うちの　まど
nihon-no kaisha - firma japońska
にほんの　かいしゃ
hon-no e - ilustracja książki
ほんの　え

Gdy chcemy zapytać o to czyj jest przedmiot, to używamy pytajnika "dare" (kto), oczywiście z partykułą -no. Powstaje wtedy 'czyj/czyja/czyje'.

Kore-wa dare-no saifu desu-ka?          Czyj to portfel?
これは　だれの　さいふ　ですか。


Jeśli natomiast chcemy spytać o rzeczownik nieożywiony to używamy "nan"(co). "Nan-no" tłumaczone na polski to 'jaki/czego'

Kore-wa nan-no kaisha desu-ka?    Jaka to jest firma? (Przykładowa odpowiedź: Japońska)
これは　なんの　かいしゃ　ですか。



I ćwiczonko:
1. To jest mój zegarek. (Mówca patrzy na rękę jakiegoś osobnika co przed chwilą się z nim zderzył. [Ma zgrozę w oczach ;3])
2. To są ich bilety. (oni są chłopcami, a bilety trzymają w rękach. Stoją niedaleko mówcy.[A mówca mówi do policjanta, podejrzewającego chłopców o kradzież ;3])
3. Czy to nie jest zabawka studenta? ([Nie chcecie wiedzieć co to za zabawka XD. A tak na serio, to ta] zabawka leży daleko od mówcy.)
4. Wymyślcie coś sami.
5. Tu też.
6. Tu też.
* teksty pomiędzy [ ] są przejawem mojego dobrego humoru. ;]

Słowniczek:
Tokei - zegarek
Meishi - wizytówka
Okane - pieniądze
Gakkou - szkoła
Shashin - zdjęcie
Kuruma - samochód
Kodomo - dziecko
Omocha - zabawka
Kippu - bilet
Daigaku - uczelnia wyższa, uniwersytet
A jak do "Daigaku" dostawi się "sei" to to będzie "student" ("Daigakusei")

klucz do cwiczen:

Lekcja nr. 2

1. On nie jest Japończykiem - Kare wa Nihonjin ja arimasen.
2. My jesteśmy obcokrajowcami - Watashitachi wa gaikokujin desu.
3. Ja jestem Suzu - Watashi wa Suzu desu.
4. On jest dzieckiem. - Kare wa kodomo desu.
5. Oni nie są nauczycielami. - Karera wa sensei ja arimasen.
6. Ty jesteś pracownikiem - Anata wa kaishain desu.
7. Ona też nie jest uczennicą - Kanojo mo seito ja arimasen.
Hiragana:
1. かれはにほん人じゃありません。
2. わたしたちはがいこく人です。
3. わたしはすずです。
4. かれはこどもです。
5. かれらはせんせいじゃありません。
6. あなたはかいしゃいんです。
7. かのじょもせいとじゃありません。
Lekcja nr. 3

Zadanie: 1002, 458, 222.665, 997.895.645, 903.455, 29, 444.444.444
Odpowiedź: 千二、四百八、　二十万二万二千六百六十五、　九億九千万七百万八十万九万五千六百四十五、　九十万三千四百五十五、　四億四千万四百万四十万四万四千四百四十四
Zadanie: ichimanjuugo, yonjuunana, sanhyakukyuu, senhyakukyuu, sensanhyakukyuu.
Odpowiedź: 10.015, 47, 1109, 309, 3109.
Zadanie: Dwieściedwudziestyczwarty, siedemsetsiedemdziesiątypiąty, tysiącstoczterdziestypierwszy.
Odpowiedź: 二百二十四番目、　七百七十五番目、　千百四十一番目
Zadanie: みぶんいいぶんどくせんもうらひざまずくおくせんまんにん ぱらめえたあはちからかどるまんけん えらそうにふぃいどばっく
Odpowiedź: mibun iibun dokusen moura hizamazuku oku sen man nin parameetaa ha chikara ka doru man ken era sou ni fiidobakku (fragment piosenki zaspołu Maximum the Hormone)